Jakie działania podjęto na rzecz badaczy z Ukrainy? Jakie są plany na przyszłość? Omawiano to na spotkaniu przedstawicieli PAN i innych organizacji.
Spotkanie „Support for scholars from Ukraine: Summary and new opportunities” (5.12.20022) dotyczyło nowego program stypendialnego dla ukraińskich badaczy. Zebrali się na nim przedstawiciele amerykańskiej Narodowej Akademii Nauk (ang. National Academy of Sciences, NAS) oraz dyrektorzy instytutów PAN, w których goszczą ukraińscy badacze. Obecni byli też prezes PAN oraz Biuro Współpracy z Zagranicą z Kancelarii PAN, odpowiedzialne za bieżącą obsługę działań. Zaproszeni zostali także stypendyści z Ukrainy, którzy dotychczas mieli okazję skorzystać z programu wsparcia oferowanego przez PAN.
Online dołączył do spotkania prof. Anatoly Zagorodny, prezes Narodowej Akademii Nauk Ukrainy (NANU). Dziękował za dotychczasowe wsparcie, szczególnie sygnatariuszom 10-punktowego planu wsparcia Ukrainy. Podkreślał też, że teraz jest możliwość, by plan wdrożyć.
Spotkanie miało dwa główne cele. Pierwszym było podsumowanie działań Polskiej Akademii Nauk oraz innych zaangażowanych jednostek we wspieranie Ukrainy w ciągu tego roku. Drugim celem była prezentacja nowych ofert i szans dla badaczy.
„Zaczynamy nową epokę naszej współpracy. To przywilej, ale też odpowiedzialność”, podkreślił podczas spotkania prof. Jerzy Duszyński, prezes PAN. Dodał też, że zmiany wymaga perspektywa – od dotychczasowego wspierania indywidualnych osób do wspierania grup naukowców. Zespoły te będą mogły stać się zalążkiem późniejszej odbudowy nauki na terenie Ukrainy.
W planach PAN jest rozszerzenie wsparcia także na najmłodszą generację badaczy, jeszcze przed doktoratem. Organizatorzy mają nadzieję na pokazanie pewnego modelu wsparcia, który w przyszłości mógłby stać się wzorem do naśladowania także przez inne organizacje.
Już w pierwszych dniach od wybuchu wojny PAN rozpoczęła działania, dzięki którym udało się zorganizować pobyty badaczy w jednostkach Akademii. Nie byłoby to możliwe bez wsparcia wielu międzynarodowych partnerów.
Skala wsparcia okazała się nie mieć precedensu. Od marca 2022 r. niemal 250 badaczy (w tym 85% kobiet) otrzymało krótkie stypendia zorganizowane przez PAN. Gościło ich łącznie 50 instytutów z sieci Polskiej Akademii Nauk. W niektórych jednostkach znalazło się aż 20 stypendystów (liderem jest Instytut Slawistyki PAN). Pobyty naukowców z Ukrainy trwały od jednego do dziewięciu miesięcy.
W planowanie działań włączono także samych Ukraińców, głównie z Narodowej Akademii Nauk Ukrainy (NANU). Prezes NANU, prof. Anatoly Zagorodny, wraz z partnerami z USA, Niemiec, Wielkiej Brytanii i innych krajów, angażował się czynnie w tworzenie programów. Brał też m.in. udział w czerwcowym spotkaniu przewodniczących akademii nauk, czego efektem był m.in. wspomniany 10-punktowy plan.
W pierwszej części grudniowego spotkania pojawili się dyrektorzy jednostek, które dotychczas gościły badaczy z Ukrainy w ramach konkursów organizowanych przez PAN. Część z jednostek kontynuuje w ten sposób już wypracowane kontakty. „Zawsze dużo współpracowaliśmy z instytutami w Doniecku oraz Charkowie – oba przestały istnieć. Dotychczas było u nas ośmiu ukraińskich badaczy w ramach stypendiów z PAN. Dla nas to możliwość podtrzymania dotychczasowych współpracy”, mówi prof. Roman Późniak, dyrektor Instytutu Fizyki PAN.
Swoimi historiami podzieliły się dwie badaczki korzystające ze wsparcia stypendialnego PAN. Dr hab. Oksana Sakal z Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN (pracująca w Narodowej Akademii Nauk Rolniczych Ukrainy, ang. National Academy of Agrarian Sciences of Ukraine) opowiedziała m.in. o wyzwaniach związanych z dostosowaniem zniszczonych terenów do późniejszego użytkowania rolniczego.
Z kolei dr Olena Sych z kijowskiego Instytutu Problemów Nauki o Materiałach (ang. Frantsevich Institute for Problems of Materials Science NASU) podzieliła się przebiegiem swojej niedawnej działalności w ramach Instytutu Wysokich Ciśnień PAN.
Więcej na temat dotychczasowych działań PAN na rzecz badaczy ukraińskich.
Źródło informacji i zdjęć: Polska Akademia Nauk
W serwisie PAN stosujemy pliki cookies w celu gromadzenia danych statystycznych oraz prawidłowego funkcjonowania serwisu. Pliki te mogą być umieszczane na Twoim urządzeniu do odczytu stron. Więcej informacji o celu używania i zmianie ustawień ciasteczek znajdziesz w naszej polityce prywatności.
