„Połączmy siły, aby razem wspierać naukę!”

Mapa Ukrainy w kolorze żółtym i niebieskim

Mija rok od wybuchu wojny w Ukrainie, która rozpoczęła się 24 lutego 2022 r. Prezesi akademii nauk z Polski, USA i Ukrainy w liście otwartym potępiają agresję i wskazują na konieczność wspierania naukowców.

„Powinniśmy robić wszystko, co w naszej mocy, by chronić ludzkie życie. Powinniśmy również chronić ukraiński sektor nauki i szkolnictwa wyższego przed wywołanym wojną upadkiem, rosnącą luką pokoleniową i 'drenażem mózgów’” – tak piszą w liście otwartym prezesi trzech akademii nauk. Wspólne stanowisko przyjęli prof. Anatoly Zagorodny, prezes Narodowej Akademii Nauk Ukrainy (NANU), prof. Marcia McNutt, prezeska amerykańskiej Narodowej Akademii Nauk (ang. National Academy of Sciences, NAS) oraz prof. Marek Konarzewski, prezes Polskiej Akademii Nauk (PAN).

Dotychczasowe działania na rzecz wsparcia ukraińskich badaczek i badaczy

List otwarty „Wsparcie rozwoju nauki w Ukrainie rok po inwazji” jest elementem szeregu wcześniejszych działań. Prezesi spotkali się w czerwcu zeszłego roku w Warszawie. Wówczas z przedstawicielami innych narodowych akademii nauk dyskutowali nad możliwymi rozwiązaniami, które najlepiej wesprą ukraińskie naukowczynie i naukowców.

W oparciu o opracowany wtedy 10-punktowy plan udało się dotychczas wdrożyć szereg rozwiązań, m.in.:

  • przyjąć ponad 200 ukraińskich stypendystów na pobyty badawcze w polskich jednostkach,
  • zorganizować szkolenia w językach angielskim i ukraińskim dla niemal 600 osób,
  • uruchomić program grantowy dla zespołów badawczych, w ramach którego wsparciem będą objęci także naukowcy, pozostający na terenie Ukrainy.

Dalsza pomoc w odbudowie nauki i edukacji ukraińskiej

Sygnatariusze listu otwartego podkreślają konieczność współdziałania: „Wszystko powyższe nie byłoby możliwe bez ścisłej współpracy pomiędzy akademiami oraz bez życzliwego wsparcia międzynarodowych organizacji naukowych”.

Wskazują też, że nie można poprzestać na dotychczasowych aktywnościach: „Wierzymy jednak, że nadal istnieje pole do wdrożenia szerszego zakresu działań i wsparcia”. Nawołują do włączenia się kolejnych członków międzynarodowej społeczności naukowej i kontynuowania pomocy skierowanej do ukraińskiej społeczności naukowej. Równie ważne będą plany na przyszłość – odbudowa powojennej nauki oraz modernizacja sektora badań i innowacji.

„Głęboko wierzymy, że nieuzasadniona agresja się skończy, a Ukraina zwycięży. Jesteśmy świadkami zmagań ukraińskiej społeczności naukowej z brutalną wojną. W obliczu niesprawiedliwości połączmy siły, aby razem wspierać naukę!”, kończą prezesi NANU, NAS i PAN.

Pełną treść listu można przeczytać w wersji anglojęzycznej „On supporting science in Ukraine one year after the invasion” oraz polskojęzycznej „Wsparcie rozwoju nauki w Ukrainie rok po inwazji”.

Wypowiedź prof. Marka Konarzewskiego

Nowy program dla ukraińskich zespołów badawczych

Polska Akademia Nauk niedawno zamknęła nabór wniosków w kolejnym programie wsparcia dla naukowców z Ukrainy. Program cieszył się dużym zainteresowaniem. Wpłynęło ponad 170 aplikacji.

Przypomnimy, że każdy z projektów przewiduje zaangażowanie do pięciu naukowców z Ukrainy. Grupy badawcze będą prowadziły prace w instytutach Polskiej Akademii Nauk nawet przez trzy lata. Program umożliwia również zaangażowanie naukowców, którzy na czas wojny pozostali na terenie Ukrainy.

Weryfikacja merytoryczna przesłanych aplikacji rozpocznie się w najbliższych dniach. Decyzje dotyczące finansowania wybranych wniosków zostaną ogłoszone na przełomie marca i kwietnia 2023 r.

Więcej: podsumowanie działania PAN na rzecz Ukrainy w 2022 r.

List otwarty (j. angielski)
List otwarty (tłumaczenie)

Źródło informacji: Polska Akademia Nauk