Nauka i innowacje są kwintesencją wolności i odporności Unii Europejskiej, jej globalnej konkurencyjności oraz dobrobytu – z takim apelem do kandydatów w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2024 roku zwrócili się prezesi krajowych akademii nauk ze wszystkich 27. państw członkowskich Unii Europejskiej.

Sygnatariusze listu zwrócili uwagę na cztery najważniejsze postulaty wspólne dla całego środowiska naukowego Unii Europejskiej – zapewnienie Unii Europejskiej pozycji światowego lidera w dziedzinie nauki i innowacji, promowanie otwartego i wolnego systemu nauki, inwestowanie w naukę i edukację oraz wykorzystywanie aktualnej wiedzy naukowej w polityce.

– Nasz list to wyraz chęci zwrócenia uwagi decydentów oraz wyborców na potrzebę utrzymania dotychczasowej pozycji Wspólnoty jako globalnego lidera w dziedzinie nauki i innowacji – podkreśla prezes PAN prof. Marek Konarzewski. – Niezbędne do tego są rosnące inwestycje w sektory nauki i technologii, dzięki którym zjednoczona Europa będzie mogła sprostać cywilizacyjnym wyzwaniom. W dzisiejszym świecie za konieczne uważamy promowanie otwartego i wolnego systemu nauki oraz wykorzystywanie pochodzących z niego wiedzy i kompetencji do podejmowania kluczowych dla UE, w tym także dla Polski, decyzji – zaznacza.

We wspólnym apelu naukowcy zwracają uwagę, że nasz kontynent znajduje się obecnie w światowej czołówce badań i innowacji, a badacze z krajów UE są zaangażowani w badania i prace rozwojowe na całym świecie. Przypominają jednak, że w zmieniającym się świecie naiwne byłoby uznanie, że pozycja europejskiej nauki jest niezachwiana. W tym kontekście, podkreślając konieczność systemowych inwestycji w naukę, postulują, aby kraje członkowskie – a także sama UE – przeznaczały na badania i rozwój równowartość co najmniej 3% swojego PKB. W opinii sygnatariuszy apelu wzmocniony budżetowo powinien zostać także nowy program ramowy badań i innowacji UE.

Kierujący narodowymi akademiami nauk podkreślają również, że jednym z głównych atutów europejskiej nauki są współpraca międzynarodowa i swobodna oraz otwarta wymiana wiedzy i służąca jej mobilność badaczy i studentów.

Wykorzystanie efektów pracy naukowców wymaga ciągłej implementacji osiągnięć nauki do procesów politycznych. – Przyszłe wyzwania – w tym zmiany klimatu i utrata różnorodności biologicznej, migracja międzynarodowa, bezpieczeństwo żywnościowe, transformacja energetyczna – są tak złożone i pilne, że nie można im skutecznie sprostać bez nauki i opartego na zaufaniu dialogu między nauką, polityką, społeczeństwem obywatelskim a podmiotami gospodarczymi – czytamy w apelu.

Pełna treść apelu dostępna poniżej.