W czwartek, 21 grudnia 2023 r., w Sali Lustrzanej Pałacu Staszica w Warszawie odbyło się spotkanie członków Polskiej Akademii Nauk, którzy są jednocześnie członkami Polskiej Akademii Umiejętności. Jego celem było przedstawienie specyfiki obu korporacji uczonych oraz omówienie obszarów możliwej współpracy pomiędzy nimi.

Obrady gremium otworzył prezes PAN prof. Marek Konarzewski, który podkreślił, iż ma nadzieję, że jakkolwiek jest to pierwsze spotkanie w tej formule, to nie okaże się ono ostatnim, a wręcz przeciwnie – stanie się zaczątkiem stałego bliższego współdziałania obu korporacji. Zaznaczył również, że spotkanie odbywa się w szczególnym momencie politycznym tworzenia i kształtowania się nowego rządu, który to okres sprzyja możliwościom wspólnego zabrania głosu przez członków obu organizacji w istotnych dla nich – i całej polskiej nauki – kwestiach. Prof. Konarzewski wyraził także przekonanie, że wspólny głos obu Akademii będzie słyszalny, ponieważ chodzi o największe i najbardziej prestiżowe korporacje funkcjonujące w środowisku naukowo-akademickim.

O wykorzystanie tego potencjału zaapelował również wiceprezes PAN prof. Aleksander Welfe, który stwierdził, że wspólny głos obu korporacji będzie lepiej słyszalny, nie tylko wśród polityków.

W dalszej części spotkania prof. Andrzej Jajszczyk omówił podobieństwa oraz różnice występujące pomiędzy obydwoma korporacjami uczonych, zwracając uwagę m.in. na podobne cele działania PAN i PAU oraz zbliżone strukturę organizacyjną i sposób ich funkcjonowania.

Bezpośrednio po tej prezentacji prof. Małgorzata Filip przedstawiła możliwe obszary współpracy obu Akademii w obszarach nauki, edukacji oraz wspólnych stanowisk dotyczących spraw najważniejszych dla środowiska naukowo-akademickiego, a także współpracy z administracją rządową. W odniesieniu do przedsięwzięć o charakterze naukowym prof. Filip wskazała m.in. organizację wspólnych konferencji, a także powołanie ogólnopolskiej biblioteki czasopism naukowych i również ogólnokrajowego repozytorium publikacji obejmującego np. prace doktorskie oraz habilitacje. Omówione zostały też możliwości realizacji działań związanych z aktywnością edukacyjną oraz popularyzującą naukę w szkołach i liceach, a także rekomendacjami dotyczącymi wprowadzania programów kształcenia oraz podręczników szkolnych.

W trakcie dalszej części spotkania miała miejsce dyskusja, podczas której szczegółowo omówiono wszystkie przedstawione wcześniej propozycje, a także kilka innych – wiążących się z nimi – zagadnień.

Zgodnie z propozycją prezesa PAU prof. Jana Ostrowskiego ustalono, że obie Akademie będą współdziałały w organizacji kolejnych wspólnych spotkań, a następne z nich powinno odbyć się w połowie 2024 r. w Krakowie.

Z kolei na wniosek kierownictwa PAN podjęto decyzję, że czwartkowe obrady zostaną skonkludowane projektem wspólnego stanowiska dotyczącego finansowania Narodowego Centrum Nauki, które następnie zostanie poddane pod głosowanie ogółu członków Polskiej Akademii Nauk oraz Polskiej Akademii Umiejętności.