Dr Łukasz Bola z Instytutu Psychologii PAN zdobył prestiżowy grant Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC) w kategorii „Starting Grants” na realizację nowatorskiego projektu badawczego BLINDBRAIN. Projekt ten, dotyczący plastyczności mózgu u osób niewidomych, uzyskał dofinansowanie w wysokości prawie 1,5 miliona euro i jest pierwszym w Polsce grantem ERC w obszarze psychologii. Wyróżnienie to jest nie tylko ogromnym sukcesem dla dr. Boli, ale także przełomem dla polskiej nauki.
Wyróżnienie przyznane przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych (ERC) jest jednym z najważniejszych osiągnięć, jakie może uzyskać naukowiec pracujący w Europie. Granty ERC słyną z wysokich wymagań merytorycznych i przyznawane są wyłącznie naukowcom, którzy przedstawiają najbardziej innowacyjne i ryzykowne projekty badawcze. W tegorocznej edycji konkursu „Starting Grants”, skierowanego do młodych, ale już doświadczonych badaczy, o finansowanie ubiegało się prawie 3500 naukowców z całej Europy. Spośród nich tylko około 500 osób uzyskało dofinansowanie. Dr Łukasz Bola znalazł się w elitarnym gronie laureatów, do którego przynależą najwybitniejsi badacze młodego pokolenia. Jego grant BLINDBRAIN to pierwsze takie wyróżnienie w Polsce w dziedzinie psychologii, co podkreśla wyjątkowy charakter tego sukcesu i znaczenie, jakie będzie miał nie tylko dla jego kariery, ale także dla rozwoju tej dziedziny nauki w Polsce.
Projekt badawczy dr. Boli, zatytułowany BLINDBRAIN, koncentruje się na badaniu zjawiska plastyczności mózgu u osób niewidomych od urodzenia. Naukowiec chce zrozumieć, jak obszary mózgu odpowiedzialne za przetwarzanie bodźców wzrokowych adaptują się, gdy wzrok nie jest dostępny. „Zdecydowana większość ludzkiego mózgu jest genetycznie zaprogramowana do obsługi zmysłu wzroku, jednak osoby niewidome nie korzystają z kory wzrokowej w sposób, w jaki robią to osoby widzące” – wyjaśnia dr Bola. Jego badania mają na celu dokładne poznanie mechanizmów, które pozwalają mózgowi przeorganizować swoje funkcje i reagować na inne bodźce, w tym językowe. Dotychczasowe badania prowadzone przez dr. Bolę wykazały, że obszary wzrokowe osób niewidomych są aktywowane podczas przetwarzania bodźców językowych, takich jak słowa czy zdania, co otwiera nowe perspektywy w zrozumieniu adaptacyjnych zdolności ludzkiego mózgu. Projekt BLINDBRAIN ma zbadać, czy te aktywacje dotyczą prostych reprezentacji obiektów, czy też bardziej abstrakcyjnych form wiedzy.
Badania neuroobrazowe prowadzone przez dr. Łukasza Bolę już wcześniej przyniosły przełomowe odkrycia, które zwróciły uwagę międzynarodowego środowiska naukowego. „Jednym z najbardziej ekscytujących odkryć było to, że obszary wzrokowe u osób niewidomych aktywują się w odpowiedzi na bodźce językowe, takie jak słowa i zdania” – mówi dr Bola. „W moim projekcie będę badał, jakie mechanizmy są za to odpowiedzialne. Zastanawiam się, czy mózg tworzy przestrzenne reprezentacje obiektów, takich jak małe i okrągłe jabłko, czy też te aktywacje są związane z bardziej abstrakcyjnymi formami wiedzy”. Jeśli okaże się, że obszary wzrokowe osób niewidomych nadal pełnią funkcje związane z percepcją przestrzenną, będzie to dowód na to, że mózg zachowuje część swoich pierwotnych funkcji, nawet w przypadku braku wzrokowego doświadczenia. Z kolei, jeśli badania wykażą, że aktywacje te dotyczą bardziej abstrakcyjnych form przetwarzania informacji, takich jak klasyfikacja słów czy wiedza o świecie, otworzy to zupełnie nowe rozumienie plastyczności mózgu. Tego rodzaju odkrycia mogą zrewolucjonizować naszą wiedzę o tym, jak mózg adaptuje się do specyficznych warunków.
Dr Łukasz Bola ma na swoim koncie liczne osiągnięcia naukowe, które ugruntowały jego pozycję w międzynarodowym środowisku badawczym. Jest autorem kilkudziesięciu publikacji w renomowanych czasopismach naukowych, takich jak PNAS, Current Biology i eLife. Jego badania były finansowane z licznych krajowych i międzynarodowych grantów, a zdobywane wyróżnienia, w tym Stypendium START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej oraz Nagroda Premiera RP za wyróżniającą się rozprawę doktorską, potwierdzają jego wybitne kompetencje. Dr Bola odbywał również prestiżowe staże naukowe na Uniwersytecie w Glasgow oraz na Uniwersytecie Harvarda, gdzie miał okazję współpracować z czołowymi ekspertami w dziedzinie neurobiologii. Jego powrót do Polski, dzięki wsparciu Narodowego Centrum Nauki i Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej, zaowocował utworzeniem własnego zespołu badawczego w Instytucie Psychologii PAN, którym kieruje od ponad trzech lat.
Podczas procesu aplikacyjnego o grant ERC dr Bola korzystał z szerokiego wsparcia instytucjonalnego, które okazało się kluczowe dla jego sukcesu. „Najważniejszy jest oczywiście oryginalny pomysł badawczy, ale nie mniej istotne jest odpowiednie przygotowanie i wsparcie w procesie aplikacji” – podkreśla naukowiec. Jednym z elementów, które znacząco pomogły dr. Boli, była współpraca z Biurem Doskonałości Naukowej PAN oraz Krajowym Punktem Kontaktowym Programów Badawczych UE. Obie instytucje oferują liczne inicjatywy mentoringowe, panele próbne oraz konsultacje z ekspertami, które pomagają naukowcom przygotować wniosek grantowy na najwyższym poziomie. Dzięki temu, dr Bola mógł odpowiednio przygotować się do konkursu i z powodzeniem przekonać międzynarodowy zespół ekspertów ERC o wartości i potencjale swojego projektu.
Granty ERC, uznawane za jedne z najważniejszych wyróżnień w europejskiej nauce, są synonimem doskonałości i innowacyjności badawczej. W tym roku w konkursie „Starting Grants” uczestniczyło prawie 3500 badaczy i badaczek z całej Europy. Spośród nich zaledwie 13% wniosków uzyskało finansowanie. W gronie laureatów znalazły się jedynie dwie osoby afiliowane w polskich instytucjach, w tym dr Łukasz Bola. Od 2007 roku, czyli od momentu powstania programu ERC, do polskich naukowców trafiło zaledwie 87 grantów we wszystkich kategoriach, co podkreśla, jak wyjątkowym sukcesem jest zdobycie tego prestiżowego wyróżnienia.
W serwisie PAN stosujemy pliki cookies w celu gromadzenia danych statystycznych oraz prawidłowego funkcjonowania serwisu. Pliki te mogą być umieszczane na Twoim urządzeniu do odczytu stron. Więcej informacji o celu używania i zmianie ustawień ciasteczek znajdziesz w naszej polityce prywatności.
