Instytut Ochrony Przyrody PAN

Instytut Ochrony Przyrody PAN (IOP PAN) w Krakowie powstał w 1952 r. i jest jedną z niewielu na świecie (a w Polsce jedyną) instytucją prowadzącą interdyscyplinarne badania ukierunkowane na ochronę dziedzictwa naturalnego. Celem prowadzonych badań podstawowych i prac aplikacyjnych jest tworzenie naukowych podstaw współczesnej ochrony przyrody żywej i nieożywionej.

Problematyka badawcza dotyczy zachowania różnorodności gatunkowej świata roślin i zwierząt, ekologii i podstaw ochrony gatunków rzadkich i ginących, trwałości użytkowania zasobów naturalnych i utrzymania ciągłości procesów przyrodniczych, biologii wód, geoochrony oraz tzw. biologii konserwatorskiej i społecznego wymiaru ochrony przyrody. Badania dokumentują stan i zagrożenie różnorodności biologicznej, a ich wyniki są wykorzystywane do tworzenia i wdrażania programów ochrony gatunków i siedlisk.

Prowadzone projekty dotyczą m.in. wpływu zmian klimatycznych na ekosystemy wodne, ekologii i ochrony wybranych gatunków, ekologii konfliktu człowiek-dzikie zwierzęta, inwazji gatunków obcych.

Instytut prowadzi również bazy danych (np. gatunków obcych, ssaków, płazów i gadów, zakwitów sinic), publikuje czerwone księgi i czerwone listy roślin i zwierząt. Wydaje też kwartalnik „Chrońmy Przyrodę Ojczystą”. Prowadząc zajęcia i wykłady oraz czynnie uczestnicząc w Festiwalach Nauki włącza się w promocję nauki.

Obszary: biologia

Strona internetowa: www.iop.krakow.pl

Trzy osoby wspinają się po zalesionym zboczu i sadzą rośliny, każdy trzyma kwadratową skrzynkę
Działania prowadzone przez naukowców z Instytutu Ochrony Przyrody PAN przywracają gatunki, które wymarły na terenie Polski oraz odtwarzają stanowiska rzadkich gatunków roślin utraconych m.in. na skutek działalności ludzi. Zdjęcie przedstawia wsiedlanie starców cienistych na wybrane lokalizacje w Tatrzańskim Parku Narodowym

Fot. Paweł Olejniczak / IOP PAN

Dwóch mężczyzna klęczy na trawie, w tle woda; jeden trzyma urządzenie, dugi połączony kabel przytyka do probówek z zieloną wodą
Masowy rozwój sinic, tworzący tzw. zakwity wody, stanowi zagrożenie dla ludzi i organizmów związanych z ekosystemami wodnymi. Działania prowadzone m. in. przez naukowców z Instytutu Ochrony Przyrody PAN przyczyniają się do poprawy stanu zbiorników wodnych, eliminacji substancji toksycznych wydzielanych przez sinice a także łagodzą skutki zmian klimatu. Na zdjęciu pomiary koncentracji chlorofilu a i fikocyjanin w wodzie

Fot. Katarzyna Chrząścik / IOP PAN

Dziki las ze zwalonymi drzewami, mężczyzna stoi, kobieta dotyka drzewa
Prace terenowe to nieodzowna część badań naukowych prowadzonych w Instytucie Ochrony Przyrody PAN. Na zdjęciu naukowcy poszukują śladów obecności niedźwiedzia brunatnego i innych gatunków zwierząt rozsiewających nasiona borówki czarnej w Tatrzańskim Parku Narodowym

Fot: Adam Wajrak