Jak nie odkładać na później, czyli o prokrastynacji

Obrazek z zegarem i napisem Postponed

Dlaczego nie załatwiamy spraw od razu? Co robić, żeby nie odkładać na później? Opowiada dr Marek Wypych z Instytutu Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN.

Prokrastynacja to tendencja do odkłania spraw na później. Działamy tak, mimo że może to prowadzić do stresu, frustracji, strat finansowych i innych negatywnych konsekwencji.

Według badań problem ten dotyczy ok. 15-20% osób, co negatywnie wpływa na jakość ich życia. Natomiast naukowcy jeszcze nie ustalili, jakie mechanizmy wypływają na tendencję do odkładania na później.

Prokrastynacja jak uzależnienie

Sprawę wyjaśnia dr Marek Wypych z Pracowni Obrazowania Mózgu Instytutu Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN. W wykładzie „Zrobię to jutro. Co badania mózgu mówią o prokrastynacji” opowiada o swoich badaniach na temat przetwarzania błędów oraz uczenia się na karach przez osoby z tendencją do odkładania spraw na później. Wskazuje też podobieństwa pomiędzy tym problemem a uzależnianiami. „Deficyty w przetwarzaniu błędów są typowe dla uzależnień, osób wysoko impulsywnych, w prokrastynacji” – wskazuje dr Wypych.

Problematyczne odkładanie na później

Według badań prof. Wypycha różne zaburzenia samoregulacji (prokrastynacja, uzależnienia od substancja, uzależnienia behawioralne) mogą mieć częściowo podobne podłoże. Naukowiec wskazuje też, jak jego badania mogą pozwolić lepiej radzić sobie z tym deficytem. „Jednym z pomysłów może być zmniejszanie ładunku emocjonalnego związanego z zadaniem. Najprostszym sposobem jest dzielenie zadania na mniejsze”, dodaje badacz. Wskazane może być też wyznaczanie okien czasowych, przeznaczonych na dane zadanie oraz nagradzanie się za większe i mniejsze sukcesy. Osoby odkładające na później mogą też pomyśleć nad treningiem regulacji emocji.

Dalsze badania

Dr Wypych wraz z zespołem właśnie rozpoczyna projekt także dotyczący odkładania na później. Badacze będzie w nim porównywać mechanizmy i skuteczność kilku odziaływań terapeutycznych, które mają zmniejszać tendencje do odkładania spraw na później. Projekt uzyskał dofinansowanie ze środków Narodowego Centrum Nauki.

Cały wykład doktora Wypycha można obejrzeć na kanale Youtube.

Źródło informacji: Granice Nauki XVI: Nauka na żywo – Wszechświat, Życie, Umysł

Sprawdźcie również profil Instytutu Nenckiego na Facebooku: https://pl-pl.facebook.com/ibdnencki/ i kanał Nencki EduTube, z wieloma ciekawymi wykładami: @Nencki EduTube