Kierownictwo Akademii spotkało się z dyrektorami jednostek naukowych PAN

2 marca Prezes, Wiceprezesi oraz Kanclerz PAN spotkali się z dyrektorami jednostek Akademii w warszawskim Pałacu Staszica.

Spotkanie poświęcone było omówieniu najważniejszych spraw dotyczących sytuacji i przyszłości instytutów naukowych PAN. Przewodniczył mu prof. Tadeusz Burczyński, dyrektor Instytutu Podstawowych Problemów Techniki PAN oraz przewodniczący Rady Dyrektorów Jednostek Naukowych PAN. Spotkanie rozpoczęto od wręczenia dyrektorom pięciu instytutów listów gratulacyjnych Prezesa PAN dla pracowników tych jednostek, którzy otrzymali w 2023 r. nagrody Ministra Edukacji i Nauki. Prezes PAN, prof. Konarzewski pogratulował również dyrektorom fantastycznych wyników ewaluacji.

Pierwsze spotkanie kierownictwa PAN w nowej kadencji z dyrektorami jednostek naukowych w Pałacu Staszica w Warszawie

Obrady nad obecną sytuacją instytutów naukowych

Porządek obrad rozpoczęto ogólnym przedstawieniem sytuacji finansowej jednostek PAN. Prezes Akademii zapewnił dyrektorów o działaniach podejmowanych w celu poprawy sytuacji jednostek. Podkreślił, że nowe kierownictwo aktywnie poszukuje wszelkich możliwych rozwiązań dla pozyskania dodatkowych funduszy zarówno dla instytutów, jak i jednostek pomocniczych.

W ramach osiągnięć przywołano przykład projektu budowy statku badawczego, który został wznowiony po niemal dekadzie. Z kolei dr inż. Rafał Wierzchosławski, Kanclerz Akademii, opisał zebranym sytuację dotyczącą pomocy de minimis dla instytutów. Kanclerz przedstawił działania, mające pozwolić w przyszłości jednostkom naukowym na ubieganie się o to wsparcie.

Prof. Natalia Sobczak, wiceprezes PAN, wspólnie z Kanclerzem zaprezentowali także plan nowej inicjatywy „Green PAN”. W jej ramach zostanie dokonana krytyczna analiza obecnego zużycia energii w jednostkach naukowych i dalsza optymalizacja tego zużycia. Jak zauważyła prof. Sobczak, społeczność Akademii stanowi elitę naukową kraju i z tego względu naukowcy powinni przykładać szczególną uwagę do działań odpowiedzialnych energetycznie i społecznie.

Przyszłość działalności PAN oraz jednostek naukowych

Najwięcej czasu podczas spotkania poświęcono na dyskusję dotyczącą potencjalnych zmian w ewaluacji jednostek naukowych w 2026 r. Podczas debaty dyrektorzy instytutów mogli przedstawić swoje przemyślenia dotyczące potencjalnego rozdzielenia instytutów i uczelni w następnej ewaluacji ministerialnej. Zarówno kierownictwo, jak i przedstawiciele jednostek PAN prezentują zjednoczony front w tej sprawie. W dyskusji wielokrotnie padało stwierdzenie, że nauka jest jedna i zarówno instytuty, jak i uczelnie, powinny być oceniane jednakowo.

Wiceprezes Akademii, prof. Aleksander Welfe, wspomniał również o konieczności walki ze zjawiskiem tzw. „czasopism drapieżnych”, które obecnie są powszechnym zjawiskiem w środowisku naukowych publikacji w kraju.

Jednym z ostatnich punktów było przedstawienie przez prof. Konarzewskiego oraz prof. Welfe postępów w pracach nad projektem nowelizacji ustawy o PAN. Prezes Akademii zapewnił zgromadzonych, że nowy projekt zakłada poszerzenie składu Zgromadzenia Ogólnego PAN o dyrektorów jednostek naukowych. Dyrektorzy jednostek uzyskają realny wpływ na kształtowanie przyszłości nie tylko własnych podmiotów, ale również całej Akademii. Prezydium Zgromadzenia Dyrektorów Instytutów wejdzie w skład Prezydium PAN.

Jak zaznaczył prof. Konarzewski, projekt ustawy przewiduje wprowadzenie największych zmian w organizacji Akademii od początku jej istnienia.

Źródło informacji i zdjęć: Polska Akademia Nauk