Zwiększenie nakładów finansowych na system ochrony zdrowia nie wystarczy do poprawy jego funkcjonowania. Kluczem do sukcesu jest przemyślana i usystematyzowana alokacja zasobów, wspomagana efektywnym zarządzaniem. Eksperci Polskiej Akademii Nauk postulują zamianę dominującego dziś na rynku interwencyjnego modelu opieki zdrowotnej na wariant prewencyjny, ambulatoryjny, jednodniowy i domowy.

Docelowy model opieki zdrowotnej musi odpowiadać na potrzeby społeczeństwa. Te w głównej mierze zależą od struktury demograficznej oraz poziomu i form aktywności zawodowej. Polski model powinien dążyć do kompleksowości – oferować ciągłość i koordynację opieki, niezależnie od lokalizacji i instytucjonalnego podporządkowania poszczególnych rodzajów świadczeniodawców. Zmiany trzeba poprzedzić analizą potrzeb zdrowotnych, decydującą o koordynacji medyczno-geograficznej pomiędzy podmiotami leczniczymi. W tym celu należy przenieść wiele świadczeń, które dziś realizuje się w ramach hospitalizacji do trybu ambulatoryjnego.

Efektywna organizacja systemu

Zdaniem autorów opracowania zmiany w systemie powinny następować etapowo, według określonego wcześniej szczegółowego planu. Jeśli chcemy odciążyć szpitale, to wcześniej musimy przygotować do tej zmiany ambulatoryjną opieką specjalistyczną. Eksperci rekomendują  reorganizację systemu przy uwzględnieniu w pierwszej kolejności następujących inicjatyw:

• Zamiana dominującego dziś na rynku interwencyjnego modelu opieki zdrowotnej na wariant prewencyjny, ambulatoryjny.
• Wsparcie działań integrujących opieką społeczną i zdrowotną.
• Zapewnienie kompleksowości, ciągłości i koordynacji opieki niezależnie od lokalizacji i instytucjonalnego podporządkowania świadczeniodawców.
• Standaryzacja norm dotyczących stopni referencyjności szpitali i przychodni w celu wyznaczenia ścieżki pacjenta w systemie w ramach poszczególnych dziedzin medycyny.
• Integracja i koordynacja opieki w obszarze lecznictwa otwartego i zamkniętego w celu optymalizacji kosztów funkcjonowania systemu oraz doskonalenia procesów odpowiedzialnych za jakość i bezpieczeństwo udzielanych świadczeń.
• Dodatkowe, adekwatne do zdefiniowanych w skali poszczególnych regionów i kraju potrzeb, wsparcie finansowe działalności obszaru opieki ambulatoryjnej poprzez odpowiednią wycenę świadczeń opieki zdrowotnej, a także właściwą, ujętą w krajowym standardzie opieki, organizację i wyposażenie podmiotów leczniczych oraz poprawę dostępu do innowacji technologicznych w medycynie.

Równocześnie ze zmianami w AOS powinny postępować działania, których celem jest poprawa funkcjonowania leczenia szpitalnego:

• Dostosowanie liczby i rodzaju łóżek szpitalnych do potrzeb chorych określonych na podstawie szczegółowo przeanalizowanych danych NFZ, korygowanych w dłuższej perspektywie np. wprowadzeniem nowych technologii, zmianami demograficznymi.
• Efektywne wykorzystanie posiadanych zasobów systemu ochrony zdrowia wsparte pragmatycznym (określonym potrzebami) publicznym finansowaniem świadczeń medycznych oraz procesów inwestycyjno-modernizacyjnych.
• Racjonalne geograficzne rozmieszczenie szpitali – ogniw systemu – oraz ich ścisła, wsparta warunkami organizacyjno-finansowymi współpraca.
• Wdrożenie obiektywnych, zunifikowanych metod organizacji i zarządzania oraz kwantyfikacji efektów prowadzonej działalności. Standaryzacja organizacji i wyposażenia obejmująca m.in.: wskaźniki jakościowe i certyfikaty akredytacyjne, systemy ewaluacji i korekt, standaryzację szpitalnych systemów informatycznych oraz wprowadzenie referencyjnych grup zakupowych dla sprzętu i materiałów medycznych.

Więcej informacji: Rekomendacje strategiczne na lata 2023-2027

O projekcie Polskie Zdrowie 2.0

Projekt pt. „Ocena wybranych elementów systemu zdrowia w Polsce w oparciu o dowody naukowe i dobre praktyki innych krajów – Polskie Zdrowie 2.0” (w skrócie Polskie Zdrowie 2.0 lub PZ 2.0) powstał z inicjatywy Komitetu Zdrowia Publicznego PAN, który działa w ramach Wydziału V Nauk Medycznych Akademii. Naukowcy z Komitetu zaproponowali i koordynują działania w projekcie, ale grupa autorów zaangażowanych w Polskie Zdrowie 2.0 jest dużo większa.

Projekt stawia sobie za cel edukację i upowszechnianie nauki. Główną grupę docelową stanowią polscy politycy i osoby zajmujące się zdrowiem. Ekspertom zależy także na dotarciu do szerokiej opinii publicznej i dziennikarzy. Sama inicjatywa realizowana jest w okresie przedwyborczego przygotowywania programów dotyczących systemu ochrony zdrowia w Polsce przez główne podmioty polityczne. Autorzy liczą na wykorzystanie ich wiedzy w programach dotyczących polityki zdrowotnej w kraju. 

Do przygotowania policy briefs zaproszono aż 64 polskich ekspertów – naukowców i doświadczonych praktyków, uczestników Systemu Opieki Zdrowia (SOZ) w Polsce.

Kolejne analizy są publikowane na oficjalnej stronie projektu Polskie Zdrowie – Polska Akademia Nauk (pan.pl). Wszystkie tematy poruszane w projekcie znajdują się poniżej: Autorzy opracowań opisanych w formule policy brief wyrażają zgodę na korzystanie, kopiowanie, przedrukowywanie, rozpowszechnianie zamieszczonych na stronie www.pan.pl/polskie-zdrowie całości bądź fragmentów opracowań policy brief bez konieczności uzyskiwania zgody autorów