Wielu lekarzy uważa, że regularny wysiłek fizyczny jest najbardziej skutecznym i dostępnym powszechnie lekiem XXI wieku. Aktywność sportowa należy do najważniejszych czynników wpływających na stan zdrowia, jakość życia i długowieczność gatunku ludzkiego. Systematyczny ruch ma znaczenie w zapobieganiu chorobom serca i naczyń, przyczynia się do ograniczenia umieralności przedwczesnej oraz umieralności z wszystkich przyczyn (tzw. umieralności ogólnej).

Co ważne, wysiłek fizyczny jest czynnikiem ochronnym niezależnym od uwarunkowań genetycznych oraz innych uznanych czynników ryzyka – biologicznych i socjoekonomicznych.

Mimo tej wiedzy, zbyt mała aktywność sportowa dorosłych, ale także dzieci i młodzieży, staje się coraz większym problemem. Badania wskazują, że przynajmniej 30–50% dorosłych Polaków dostarcza organizmowi za mało ruchu! Generuje to ogromne koszty społeczne i ekonomiczne.

Rekomendacje ekspertów

W dokumencie opracowanym przez ekspertów Komitetu Zdrowia Publicznego Polskiej Akademii Nauk w ramach projektu Polskie Zdrowie 2.0 zaproponowano listę najbardziej pilnych działań, które mogą przyczynić się do poprawy powszechnej aktywności fizycznej. Wśród nich znalazły się m.in.:

1. Włączenie do programów edukacyjnych w szkołach i na uczelniach treści podkreślających korzyści regularnej aktywności fizycznej dla zdrowia.
2. Wprowadzenie do Narodowego Programu Zdrowia systematycznego monitoringu poziomu aktywności i kondycji fizycznej Polaków.
3. Poprawa infrastruktury i atrakcyjności szkolnych obiektów sportowych oraz dostosowanie ich do potrzeb współczesnej młodzieży i dzieci.
4. Zwiększanie dostępności, poprawa infrastruktury i podnoszenie poziomu bezpieczeństwa ścieżek rowerowych.
5. Prowadzenie oryginalnych polskich badań dotyczących skutków zdrowotnych, kosztów (społecznych i ekonomicznych) niedostatecznej aktywności fizycznej i siedzącego stylu życia.
6. Zorganizowanie narodowej powszechnej kampanii aktywności fizycznej.

Nie tylko specjaliści

Autorzy ekspertyzy podkreślają, że niedostateczny poziom regularnej aktywności fizycznej społeczeństwa polskiego powinien skłaniać nie tylko badaczy, ale także środowiska polityczne do głębokiej analizy, postawienia właściwej diagnozy i podjęcia konkretnych, a zarazem skutecznych działań w celu poprawy sytuacji.

Należy umiejętnie pokazywać korzyści wynikające z regularnej aktywności fizycznej, skutecznie edukować dzieci, młodzież i dorosłych, w tym seniorów, oraz – co szczególnie istotne – tworzyć odpowiednią infrastrukturę i warunki do atrakcyjnych i bezpiecznych ćwiczeń fizycznych, rekreacji i sportu. Pełna treść dokumentu dostępna tutaj.

O projekcie Polskie Zdrowie 2.0

Projekt pt. „Ocena wybranych elementów systemu zdrowia w Polsce w oparciu o dowody naukowe i dobre praktyki innych krajów – Polskie Zdrowie 2.0” (w skrócie Polskie Zdrowie 2.0 lub PZ 2.0) powstał z inicjatywy Komitetu Zdrowia Publicznego PAN, który działa w ramach Wydziału V Nauk Medycznych Akademii. Naukowcy z Komitetu zaproponowali i koordynują działania w projekcie, ale grupa autorów zaangażowanych w Polskie Zdrowie 2.0 jest dużo większa.

Projekt stawia sobie za cel edukację i upowszechnianie nauki. Główną grupę docelową stanowią polscy politycy i osoby zajmujące się zdrowiem. Ekspertom zależy także na dotarciu do szerokiej opinii publicznej i dziennikarzy. Sama inicjatywa realizowana jest w okresie przedwyborczego przygotowywania programów dotyczących systemu ochrony zdrowia w Polsce przez główne podmioty polityczne. Autorzy liczą na wykorzystanie ich wiedzy w programach dotyczących polityki zdrowotnej w kraju.

Do przygotowania policy briefs zaproszono aż 64 polskich ekspertów – naukowców i doświadczonych praktyków, uczestników Systemu Opieki Zdrowia (SOZ) w Polsce.

Kolejne analizy są publikowane na oficjalnej stronie projektu Polskie Zdrowie – Polska Akademia Nauk (pan.pl). Wszystkie tematy poruszane w projekcie znajdują się poniżej: Autorzy opracowań opisanych w formule policy brief wyrażają zgodę na korzystanie, kopiowanie, przedrukowywanie, rozpowszechnianie zamieszczonych na stronie www.pan.pl/polskie-zdrowie całości bądź fragmentów opracowań policy brief bez konieczności uzyskiwania zgody autorów.