14-20 października 2023 r. prof. Michał Buchowski z UAM w Poznaniu wziął udział w 19 Kongresie Międzynarodowej Unii Nauk Antropologicznych – Światowej Unii Antropologicznej (International Union of Anthropological and Ethnological Sciences – World Anthropological Union, IUAES–WAU) w Delhi w Indiach, jako przedstawiciel PAN.

Prof. M. Buchowski wygłosił referat pt. Othering and Racialization vs. Acceptance and Friendliness towards Refugees on the EU Eastern Borders oraz uczestniczył w posiedzeniach: 1. IUAES General Assembly, 2. WAU Constituency Meeting, 3. Business Meeting of IUAES Commisions, 4. World Council of Anthropological Associations International Delegates Meeting.

W Kongresie wzięło udział ok. 700 osób. Wykłady wygłosiło 3 mówców głównych: Marylin Strathern, Ravindra S. Khare i Ravindra K. Jain, odbyły się 3 sesje plenarne, z udziałem takich mówców, jak m.in. Thomas Reuter (Melbourne), Helen Macdonald (Cape Town), Subhadra Mitra Channa (Delhi) czy Miriam Pillar Grosi (Santa Catarin, Brazil), 18 obrad okrągłostołowych (roundtables), 167 paneli/sesji (+2 panele dla młodych uczonych), 13 paneli otwartych oraz prezentacja 20 filmów etnograficznych. W ramach kongresu otwarte były też specjalne tematyczne wystawy (np. Sacred Groves of India), zorganizowano cykl wydarzeń kulturalnych Kala Utsava: Celebrating arts, culture and heritage oraz Wystawę Sztuki Naskalnej (‘Gloriosu Bhimbetka’: An Exhibition based on Indira Ghandi National Center for the Arts Dr. Yoshodar Mathpal Collections). Kongres był okazją do zapoznania się z najnowszymi trendami rozwojowymi antropologii i etnologii w skali globalnej.

W trakcie Kongresu zatwierdzono wybór nowych władz IUAES i WCAA (jedną z wiceprzewodniczących została dr hab. Natalia Bloch, prof. UAM w Poznaniu) oraz przedyskutowano plany i tematy przewodnie działań na najbliższe lata. Wszystkie nakierowane są na upowszechnianie wiedzy antropologicznej, konsolidację środowiska antropologów i zacieśnianie współpracy przez wspólne przedsięwzięcia badawcze oraz publikacje.

Kongresy antropologiczno-etnologiczne odbywają się od 1934 roku, a pod szyldem IUAES od 1948. Polska Akademia Nauk zawsze aktywnie w tych Kongresach uczestniczyła. Obecnie IUAES połączyła się z komplementarną organizacją – Światową Radą Towarzystw Antropologicznych (World Council of Anthropological Associations [WCAA]), która zrzesza towarzystwa antropologiczne z całego świata (w tej chwili 56, łącznie z Pol. Tow. Ludoznawczym /Polish Ethnological Society). W wyniku tej synergii powstała dwuizbowa Światowa Unia Antropologiczna/ World Anthropological Union (WAU) i pod tym szyldem odbywać się będą przyszłe Kongresy.

WAU (IUAES i WCAA) przeszło reformy strukturalne, które usprawniają działanie środowisk antropologicznych i etnologicznych w skali globalnej. Wyzwania przed jakimi stoi świat (zmiany klimatyczne i środowiskowe, masowe migracje, mnożące się konflikty) wymagają synergii w działaniach uczonych starających się je rozpoznać, wyjaśnić i rozwiązać. Działając na dwóch płaszczyznach, czyli w ramach WCAA i IUAES (to ostatnie również poprzez sieć specjalistycznych komisji tematycznych, łącznie 26 – np. Antropologii Medycznej i Epidemiologicznej, Antropologii Pandemii, Starzenia się i Cyklu Życiowego, Antropologii Środowiska, Praw Człowieka, Antropologii Migracji, Antropologii Wiedzy Tubylczej i Zrównoważonego Rozwoju, Stosunków Etnicznych, Antropologii Teoretycznej, Antropologii Miasta, Antropologii Ludów Nomadycznych, Antropologii Ryzyka i Katastrof, Antropologii Sportu, Globalnego Feminizmu i Polityki Queer, Antropologii Edukacji, Antropologii Turystyki, Antropologii Muzeów i Dziedzictwa Kulturowego) antropolodzy wnoszą wiele praktycznej wiedzy – unikatowej, gdyż najczęściej odsłaniającej perspektywę oddolną, bottom-up – w rozwiązaniu palących, globalnych problemów. Ze strony polskiej w Kongresie wzięło udział kilkanaście osób z Poznania i Krakowa. Uczestnictwo w badaniach, sieci powiązań i współpracy koordynowanej przez WAU / IUAES / WCAA jest koniecznością i PAN stara się nie tylko je pielęgnować, lecz także aktywnie wspierać. Współpraca naukowa w ramach WAU (IUAES + WCAA) od lat otwiera przed nauką w Polsce szerokie, pozapolskie i nieeuropocentryczne horyzonty badawcze, wynikające z międzynarodowych kontaktów. Czynny udział Polski w procesie wielokierunkowego przepływu wiedzy staje się warunkiem niezbędnym dla pozostawania badaczy i badaczek z kraju w obiegu międzynarodowym. Chodzi w tym względzie zarówno o korzystanie z zasobów wytwarzanych w ramach współpracy, jak i włączania polskich ustaleń do światowej puli osiągnięć antropologicznych.