Taki był rok 2022 w PAN

Pałac Staszica w Warszawie i pomnik Mikołaja Kopernika

Przypominamy znaczące momenty z życia Akademii w mijającym roku. Wybraliśmy interesujące wydarzenia, nagrody, inicjatywy, miejsca w rankingach i ważne publikacje.

STYCZEŃ

Naukowcy PAN dotarli na Antarktydę

Polscy naukowcy wrócili na Antarktydę kontynentalną po 42-letniej nieobecności. Trafili do nieużywanej od 1979 roku Polskiej Stacji Antarktycznej im. Antoniego Dobrowolskiego przy Instytucie Geofizyki PAN. Planują tam badać głębokie struktury Ziemi oraz proces generacji ziemskiego pola magnetycznego.

LUTY

„Tenisowe” drgania ołowiu

Ślady drgań podobnych do zniekształcania piłki odbitej rakietą tenisową zachodzących w jądrach ołowiu 208Pb. Zjawisko wytropili naukowcy z Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie. Publikacja znalazła się w „Physical Review C”.

PAN solidarna z Ukrainą

Od wybuchu wojny w Ukrainie Polska Akademia Nauk aktywnie działa na rzecz naukowców. Przez cały rok organizowała samodzielnie i przy udziale partnerów zagranicznych wsparcie dla badaczy zmuszonych do opuszczenia kraju, ale też na rzecz odbudowy nauki w Ukrainie.

MARZEC

Prof. Bożena Czerny z europejską nagrodą za badania kosmosu

Badaczka z Centrum Fizyki Teoretycznej PAN otrzymała – jako pierwsza Polka w historii – prestiżową nagrodę im. Lodewijka Woltjera. Przyznaje ją Europejskie Towarzystwo Astronomiczne za wyróżniające się badania kosmosu. Prace laureatki dotyczą centrów galaktyk, kwazarów i ciemnej energii, a docelowo pozwolą zmierzyć Wszechświat.

KWIECIEŃ

Czy rolnictwo regeneracyjne zahamuje zmiany klimatu? Raport EASAC

Rolnictwo powoduje negatywne zmiany w środowisku naturalnym i emisję gazów cieplarnianych. Odpowiedzią może być rolnictwo łączące produkcję z ochroną i odbudową ekosystemów. O tym mówi raport europejskich Narodowych Akademii Nauk „Rolnictwo regeneracyjne w Europie”.

Złodzieje jonów w zatłoczonej komórce

Wnętrze komórki organizmu na potrzeby badawcze często odtwarza się sztucznie. Jednak cząsteczki stosowane w tym celu w probówce nie są tak neutralne, jak się dotychczas wydawało. Dowodzą tego badania naukowców z Instytutu Chemii Fizycznej PAN.

MAJ

Celowana terapia autyzmu? Badacze mózgu pokazują, że to możliwe

Naukowcy z Instytutu Biologii Doświadczalnej PAN opracowali eksperymentalną terapię celowaną autyzmu. To przełom w rozumieniu leczenia objawów tego złożonego zaburzenia. To także szansa na nowe terapie oparte na mechanizmach molekularnych w leczeniu m.in. ADHD.

CZERWIEC

Premiera nowej książki PAN o wybitnych uczonych

„W poszukiwaniu lepszego świata. 20 opowieści o postaciach nauki” to opowieść o wybitnych ludziach nauki i o pasji, z jaką zgłębiali świat. Publikacja powstała z okazji 70-lecia Polskiej Akademii Nauk.

70 lat PAN

Akademia powstała w 1952 roku. Od 70 lat działamy na rzecz rozwoju nauki i pomagamy lepiej zrozumieć świat.

LIPIEC

Stypendyści PASIFIC wybrani

Międzynarodowe jury konkursu wybrało 15 badaczy, którzy rozpoczną projekty badawcze w instytutach PAN. Łącznie 50 naukowców trafi do jednostek PAN.

Ufamy naukowcom w sprawie zmian klimatu. Wyniki międzynarodowego badania

Opinia publiczna w Polsce oraz w innych krajach europejskich nie docenia konsensusu naukowego w sprawie zmian klimatu. Jednocześnie uważamy, że naukowcy postępują właściwie, aby zahamować postępujące zmiany. Tak wynika z badań w ramach międzynarodowego projektu PERITIA.

SIERPIEŃ

Instytuty PAN wysoko w ocenie parametrycznej

Oceniono działalność naukową w latach 2017-2021. Ponad połowa instytutów PAN otrzymała najwyższą kategorię A+ lub A w danej dziedzinie nauki. Plasujemy się wyżej niż średnia krajowa.

WRZESIEŃ

Katastrofa na Odrze – geneza, teraźniejszość, zalecenia

Przyczyną katastrofy ekologicznej na Odrze są zmiany klimatu, a te z kolei wywołało działanie człowieka. Tak twierdzą eksperci z zespołu doradczego ds. zmian klimatu przy prezesie PAN

PAŹDZIERNIK

Akademia z nowym prezesem

Prof. Marek Konarzewski, członek korespondent PAN, biolog z Uniwersytetu Białostockiego, przez kolejne cztery lata będzie pełnił funkcje prezesa Akademii. Wśród priorytetów wymieniał reformę w PAN, zwiększenie obecności PAN wśród opinii publicznej oraz przywrócenie jej decydenckiej roli.

Skąd się wzięły nasze nazwiska?

Instytut Języka Polskiego PAN udostępnił internetowy słownik nazwisk. Można tam sprawdzić, skąd pochodzi dane nazwisko i gdzie na terenie Polski występuje. Słownik będzie nadal uzupełniany o kolejne rekordy.

LISTOPAD

Naukowcy z PAN laureatami Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej

Prof. Marcin Nowotny z Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej oraz prof. Bartosz Grzybowski z Instytutu Chemii Organicznej PAN otrzymali jedne z najważniejszych polskich nagród naukowych.

Elektrownie wiatrowe są bezpieczne dla zdrowia

Eksperci z Komitetu Inżynierii Środowiska PAN są pewni – elektrownie wiatrowe można stawiać bliżej budynków mieszkalnych. Wnioski z badania odnawialnych źródeł energii zawarli w opracowaniu „Elektrownie wiatrowe w środowisku człowieka”.

GRUDZIEŃ

Czworo wiceprezesów PAN

Prof. Aleksander Welfe, dr hab. Mirosława Ostrowska, prof. Natalia Sobczak i prof. Dariusz Jemielniak – to wiceprezesi PAN w kadencji 2023-2026.

Nagrody wydziałowe przyznane

Pięć wydziałów PAN nagrodziło badaczy za wyróżniające się osiągnięcia naukowe. Doceniono indywidualnych naukowców oraz grupy badawcze.

Wsparcie ukraińskich naukowców przez PAN w długiej perspektywie

PAN uruchamia kolejny program dla badaczy. Teraz wsparcie zostaje skierowane do grup badawczych. To też szansa na uzyskanie finansowania także dla badaczy przebywających w Ukrainie.

Źródło informacji: Polska Akademia Nauk