Wydział V Nauk Medycznych Polskiej Akademii Nauk serdecznie zaprasza na wykład prof. Mirosława Ząbka pt. „Chirurgia Ośrodkowego Układu Nerwowego: stan obecny, perspektywy na przyszłość”.

pobierz plakat do wydruku [pdf]

Streszczenie: W ostatniej dekadzie obserwowało się dynamiczny rozwój wysoko zaawansowanych technik, które znajdowały swoje zastosowanie w neurochirurgii. Dotyczy to tak diagnostyki przed i śródoperacyjnej, elektrofizjologicznego monitorowania operacji jak i technik chirurgicznych. Wielkie znaczenie ma możliwość wybarwienia guza mózgu poprzez dożylne podanie odpowiedniej substancji i posiadania specjalistycznego oprogramowania w mikroskopie , co bardzo ułatwia leczenie operacyjne i znacznie poprawia jego radykalność.
Powszechnie stosowane wywołane potencjały czuciowe i ruchowe zmniejszają ryzyko uszkodzenia rdzenia kręgowego podczas operacji naczyniowej czy onkologicznej jak i nerwu twarzowego podczas usuwania guza kąta mostowo-móżdżkowego. Również rozwój technik znieczulenia chorego przełożył się na nowe możliwości leczenia operacyjnego nowotworów mózgu. Ma to szczególne znaczenie w przypadku lokalizacji guza w okolicach elokwentnych. Pozwala to na zastosowanie wyłącznie sedacji i leków p-bólowych lub śródoperacyjnego wybudzenia podczas usuwania guza. Przekłada się to a bezpieczne jego usuniecie bez uszkodzenia wyższych czynności nerwowych. Monitorowanie tych czynności przebiega pod okiem neuropsychologa który poleca choremu spełniać różne polecenia.
Technika głębokiej stymulacji mózgu umożliwia wyłączenie aktywności neuronalnej odpowiednich struktur czy obszarów mózgu i stosuje się ją w leczeniu choroby Parkinsona, drżenia samoistnego czy dystonii.
W leczeniu drżenia wykorzystuje się również skoncentrowaną dawkę ultradźwięków. Posiadając odpowiednie oprzyrządowanie możemy pod kontrolą rezonansu magnetycznego uszkadzać wybrane struktury mózgu co skutkuje ustąpieniem drżenia. Zabieg taki wykonuje się bez znieczulenia i jest on w pełni monitorowany klinicznie gdyż zespół wykonujący operację ma wpływ na temperaturę wytwarzaną w miejscu uszkodzenia. Oznacza to że uszkodzenie nieodwracalne wykonuje się wówczas jeśli osiągnęło się dobry efekt kliniczny stosując uszkodzenie wstępne czyli niską temperaturą .
W chirurgii zarówno mózgu jak i kręgosłupa ogromne znaczenie odgrywają techniki robotyczne. Szczególne znaczenie mają one w chirurgii kręgosłupa gdzie jednorazowe zeskanowanie kręgosłupa pozwala że nie stosuje się przez cały czas trwania operacji kontroli radiologicznej wkręcanych w nasady trzonów śrub. Główną część operacji chirurg wykonuje palcem na monitorze komputera a ramię robotyczne samodzielnie narzuca trajektorie implantowanych śrub. Fakt że robi się to przezskórnie przekłada się na zmniejszenie bólu, który towarzyszy operacji robionej klasycznie i daje szansę na szybszy powrót chorego do aktywności codziennej i zawodowej.
Ostatnie lata przyniosły przełom w neurochirurgii gdyż możliwa stała się terapia genowa mogu. Wykonuje się ją w czasie rzeczywistym silnego pola magnetycznego co oznacza że operacja odbywa się w gantry rezonansu magnetycznego a przebieg infuzji genowej kontrolowany jest na monitorach radiologicznych. Lekiem w tym przypadku jest fragment kwasu nukleinowego a nośnikiem wektor wirusowy adenowirusa. Stosując taką technikę można wprowadzić do wybranych struktur mózgowych brakujący gen jak w przypadku zespołu niedoboru dekarboksylazy aminokwasów aromatycznych. Można też zablokować funkcję nieprawidłowo działającego genu odpowiedzialnego za produkcję toksycznego białka jak w chorobie Huntingtona czy demencji czołowo-skroniowej. Techniki terapii genowej mogą zupełnie zmienić podejście do leczenia niektórych chorób jak choćby choroby Parkinsona.

Prelegent: prof. Mirosław Ząbek, Kierownik Kliniki Neurochirurgii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego.

Profesor neurochirurgii, kierownik Kliniki Neurochirurgii CMKP, twórca i dyrektor Centrum Gamma Knife, założyciel i kierownik Interwencyjnego Centrum Neuroterapii, przewodniczący Rady Uczelni Uniwersytetu Warszawskiego, ekspert w Agencji Badań Medycznych, koordynator Oddziału Neurochirurgii Mazowieckiego Szpitala Bródnowskiego Sp. z o.o. Nauczyciel akademicki wyspecjalizował oraz przeprowadził przewody doktorskie wielu lekarzy.

Ukończył Europejskie Szkolenie Neurochirurgiczne. W latach 1987-1991 odbył indywidualne neurochirurgiczne staże szkoleniowe w Finlandii, Niemczech, Szwecji, Włoszech, Stanach Zjednoczonych, Belgii i Japonii.  Odbył europejskie szkolenie w leczeniu bólu za pomocą stymulacji układu nerwowego przeznaczone dla zaawansowanych użytkowników. Autor ponad 200 prac oryginalnych ogłoszonych w piśmiennictwie krajowym i zagranicznym. Autor, redaktor bądź współautor ponad 70 książek. Jako pierwszy w Polsce i jako jeden z nielicznych na świecie przeprowadził serię operacji tętniaków mózgu w głębokiej hipotermii i krążeniu pozaustrojowym.Jako pierwszy w Polsce wykonał wiele unikalnych operacji takich jak: wszczepienie stymulatora mózgu w leczeniu dystonii, drżenia samoistnego, choroby Parkinsona, zespołu Tourette’a. Wykonał pierwsze w Europie operacje głębokiej stymulacji mózgu w chorobie Parkinsona w czasie rzeczywistym silnego pola magnetycznego. Przeprowadził pierwsze na świecie operacje terapii genowej w chorobie zanik wieloukładowy /MSA/ i pierwsze w Europie terapie genowe mózgu w chorobie Parkinsona, glejaku wielopostaciowym i deficycie enzymu dekarboksylazy aminokwasów aromatycznych /AADC/ w mózgu u  dzieci. Jako pierwszy w Europie przeprowadził terapię genową choroby Huntingtona. Wieloletni konsultant krajowy w dziedzinie neurochirurgii. Dwukrotny prezes Warszawskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Neurochirurgów. Wielokrotnie w pierwszej dziesiątce najbardziej wpływowych osób w Polsce w medycynie a na pierwszym miejscu w roku 2020.

Laureat najbardziej wpływowej osobowości w Polsce w roku 2022.Wielokrotnie za swoje osiągnięcia był nagradzany nagrodami Prezydenta, Premiera, Marszałka Województwa Mazowieckiego, dwukrotnie nagrodą Ministra Zdrowia, nagrodą Przewodniczącego Komitetu Badań Naukowych i nagrodą programów naukowych Telewizji Polskiej oraz Złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, medalem 100-lecie Odzyskania Niepodległości, najwyższym medalem PAN Jędrzeja Śniadeckiego  i medalem Pro Masovia.

Bohater wyświetlanego na całym świecie dwuodcinkowego  filmu „Neurochirurg” wyprodukowanego przez Discovery w 2020 . W roku 2022 odznaczony orderem Zasłużony dla Mazowsza oraz otrzymał wyróżnienie „Osobowość Roku 2022”

Wykład odbędzie się w 14 marca 2024 r. w siedzibie Polskiej Akademii Nauk w Pałacu Kultury i Nauki. Początek o godz. 17.00.

Wystąpienie będzie transmitowane na żywo na kanale Polskiej Akademii Nauk na YT.