Jak rozwija się układ pokarmowy małego dziecka? Jakiej wielkości porcje pokarmu będą dla niego odpowiednie? Czy warto przedłużać karmienie piersią? Zachęcamy do zapoznania się ze stanowiskiem Komitetu Nauk o Żywieniu Człowieka PAN w sprawie żywienia dzieci w wieku od 1 do 3 roku życia.

Opublikowane przez Komitet stanowisko powstało w oparciu o najnowsze wyniki badań populacyjnych na temat oceny stanu odżywiania i sposobu żywienia populacji wieku rozwojowego, w tym badań prowadzonych w Polsce w ramach Narodowego Programu Zdrowia w latach 2016-2020, stanowiska międzynarodowych grup ekspertów, a także aktualne normy żywienia. Na podstawie wszechstronnego przeglądu piśmiennictwa Komitet opracował zalecenia, które przedstawiamy pokrótce w 14 punktach.

• Prawidłowe żywienie w czasie 1000 pierwszych dni życia dziecka warunkuje ich optymalny rozwój psychosomatyczny i obniża ryzyko wystąpienia chorób dietozależnych.
• Karmienie piersią wraz z rozszerzaniem diety dziecka zabezpiecza wszystkie potrzeby żywieniowe, z wyjątkiem witaminy D.
• W drugim roku życia zadbaj o urozmaiconą konsystencję produktów. Żucie i gryzienie pokarmów kształtuje właściwą motorykę jamy ustnej dziecka.
• Kształtuj właściwe zachowania żywieniowe dziecka poprzez równomierne rozplanowanie posiłków w ciągu dnia.
• Przygotowując dziecku posiłki sięgaj po żywność świeżą, lokalną, mało przetworzoną, bogatą w pełnowartościowe białko, wielonienasycone kwasy tłuszczowe n-3 i n-6, węglowodany złożone, błonnik pokarmowy, witaminy, składniki mineralne oraz związki bioaktywne. Podstawą prawidłowego żywienia dzieci jest wykorzystanie żywności ze wszystkich grup – produkty zbożowe, mleczne, mięso, ryby, jaja, warzywa, owoce, tłuszcze.
• Unikaj zbyt częstego spożycia przez dziecko takich produktów jak: sól, cukier, przetwory mięsne niskiej jakości, słodzone napoje gazowane, herbatki ziołowe, grzyby, napoje roślinne. Napoje roślinne z nasion soi, orzechów, ryżu, zbóż nie pokrywają podstawowego zapotrzebowania dziecka na składniki odżywcze.
• Zaspakajaj pragnienie dziecka podając mu wodę (np. źródlaną lub mineralną, nisko- lub średnio-zmineralizowaną). Nie używaj wody mineralnej do gotowania.
• Niedobory składników odżywczych koryguj urozmaicając dietę lub podając żywność wzbogacaną w brakujące dziecku składniki odżywcze.
• Suplementuj witaminę D. Pamiętaj, że suplementacja preparatami innych witamin lub preparatami witaminowo-mineralnymi nie jest wskazana dla całej populacji.
• Zadbaj o odpowiednią podaż energii i białka z pożywienia. Unikaj nadmiernego spożycia nasyconych kwasów tłuszczowych oraz cukrów prostych i dwucukrów, które zwiększają ryzyko chorób dietozależnych.
• Monitoruj rozwój fizyczny dziecka (pomiar masy i wysokości ciała). W porozumieniu z pediatrą bądź dietetykiem koryguj nieprawidłowości w rozwoju.
• Dziecko odwzorowuje nawyki żywieniowe rodziców. W codziennym odżywianiu dawaj dziecku dobry przykład.
• Promuj codzienną aktywność fizyczną na świeżym powietrzu.
• Zadbaj o higienę snu. Odpowiednia jakość i liczba godzin snu we wczesnym dzieciństwie może poprawić odporność i zmniejszyć ryzyko otyłości w przyszłości.

Autorzy opracowania tłumaczą jak funkcjonuje i zmienia się we wczesnym okresie układ pokarmowy dziecka, jak stopniowo rozszerzać i komponować dietę, wykształcając przy tym prawidłowe nawyki żywieniowe oraz jakie ryzyko niosą z sobą ewentualne niedobory składników odżywczych.  

Ponadto, w stanowisku znajdziemy tabelaryczne zestawienia norm żywienia dla dzieci w wieku od 1 roku do 3 lat sporządzone przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny oraz modelowe racje pokarmowe wyrażone w produktach.

Pełna treść stanowiska.

Źródło informacji: Komitet Nauk o Żywieniu Człowieka PAN